Onderzoek naar onbekende doden

VLISSINGEN - Negentien ongeïdentificeerde doden die nu nog begraven liggen op de Noorderbegraafplaats in Vlissingen, worden hergebraven in Rotterdam. DNA-onderzoek kan hun identiteit wellicht alsnog vaststellen. Het onderzoek naar de doden is vandaag gestart.

Begin volgend jaar wil de gemeente Vlissingen een deel van de begraafplaats ruimen en opnieuw inrichten. Voordat er daadwerkelijk geruimd zal worden, worden eerst elf graven die in aanmerking komen voor een herbegrafenis verplaatst. Daarnaast liggen er ook negentien personen begraven waarvan de identiteit niet is vastgesteld. Het gaat om drenkelingen of aangespoelde personen die zijn omgekomen tussen 1925 en 1987.

Het Vlissingse college heeft besloten om de 19 niet geïdentificeerde overledenen uit eerbied te laten herbegraven op de Zuiderbegraafplaats in Rotterdam. Op deze begraafplaats is een speciale voorziening om onbekende overledenen te begraven.

DNA

Door het herbegraven van de onbekende overledenen is het mogelijk om een DNA-onderzoek uit te voeren. De uitvoering hiervan vindt plaats in nauwe samenwerking met de dienst Forensische Opsporing van de Politie Zeeland en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Hiermee wordt het volgens de gemeente mogelijk dat de identiteit van de overledenen alsnog achterhaald kan worden, nu of in de toekomst.

Het opgraven is vandaag gestart. Volgens André Hendrix, teamchef Forensische Opsporing van de Politie Zeeland, lagen de eerste opgegraven kisten vrij diep. “Bovendien liggen er soms ook meerdere kisten boven elkaar, dit bemoeilijkt het werk. Verder zijn niet alle kisten meer volledig intact” Een archeoloog van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) is bij de opgravingen aanwezig. Na het opgraven wordt het lichaam naar een grote tent gebracht. Hier werkt onder meer een antroploog van het NFI aan het verder onderzoeken en beschrijven van het stoffelijk overschot.

Niet alle lichamen worden onderzocht door het NFI. Op de begraafplaats liggen ook zeven 'onbekende doden' die in de periode 1940-1945 zijn begraven. Landelijke richtlijnen schrijven voor dat deze lichamen door de Koninklijke Landmacht moeten worden onderzocht. Hendrix is daar blij mee. “De landmacht heeft meer kennis en mogelijkheden om vast te stellen of het bijvoorbeeld gaat om militairen of oorlogsslachtoffers.”

Drie lichamen stammen van voor 1940. Hiervan zal wel DNA worden veilig gesteld, maar het ligt volgens Hendrix niet voor de hand dat dit een match oplevert in de bekende databanken. Toch heeft het opgraven van juist deze doden wellicht kans op identificatie. “Van deze graven is nog steeds archiefinformatie beschikbaar, zijn er oude politierapporten en ook is er zelfs een foto van een ring die de overledene bij zich droeg.” Van één dode is zelfs een vermoeden over wie het zou kunnen zijn. Het gaat om een matroos die lange tijd geleden over boord is geslagen en daarna nooit meer is teruggevonden.”

Gegevens
Van alle lichamen worden gegevens verzameld zoals geslacht, een schatting van de leeftijd, tandstatus en eventueel te herleiden ziektebeelden. Niet al deze informatie is op dit moment bekend. Hendrix: “Vroeger vond men dat er geen noodzaak was om alle informatie over een dode te achterhalen. Nu denken we daar anders over.”

Het is volgens de teamchef ook mogelijk dat er uit het onderzoek naar voren komt dat iemand het slachtoffer is geworden van een misdrijf. “Vooralsnog hebben we hiervoor geen aanwijzingen, maar mochten we ontdekkingen doen in die richting, dan wordt het onderzoek een strafrechtelijk onderzoek en wordt het Openbaar Ministerie (OM) hierbij betrokken.”

Na de opgravingen zal de overheid aan de hand van de al dan niet gevonden nieuwe informatie actief op zoek gaan naar nabestaanden. Hendrix wijst op de mogelijkheid voor 'zoekenden' om zich juist nu (opnieuw) te melden.

Het onderzoek gaat nog meerdere dagen duren. De verwerking van de gegevens zal nog langere tijd in beslag nemen. De begraafplaats is vandaag en morgen nog dicht, in het weekend is deze weer gewoon opengesteld. Vrij snel nadat de opgravingen voltooid zijn zullen de doden worden overgebracht naar Rotterdam. Hier krijgen de doden een nieuwe, 'nette' begrafenis.

Derde keer
Het is overigens niet de eerste keer dat in ons land onbekende doden worden opgegraven. Dat gebeurde eerder in Rotterdam en Amsterdam. Wel gaat het volgens Hendrix dit keer om vrij veel overledenen die worden onderzocht.

Zie ook:
- DNA onderzoek bij onbekende doden (05-10-2010)