'Burgers moeten signalen ondermijning delen'

MIDDELBURG - Om ondermijning in Zeeland tegen te gaan moeten overheidsmedewerkers alerter zijn en zullen burgers signalen van misstanden eerder moeten doorgeven. Dat stelt Jetze Visser, sinds eind vorig jaar de Zeeuwse programmaleider integrale aanpak ondermijning.

Bij ondermijning is er een raakvlak tussen de boven- en onderwereld. Voorbeelden zijn hennepkwekerijen waardoor buurtbewoners in brandgevaarlijke situaties terecht komen, personen die horecavergunningen aanvragen om crimineel geld wit te wassen en het dumpen van drugsafval. Het gaat echter ook om personen die zowel bewust als onbewust meehelpen om de criminele activiteiten mogelijk te maken, de zogeheten faciliteerders.

Volgens Visser is er de afgelopen jaren al het één en ander verbeterd, maar moet er nog veel meer bewustwording komen. Visser: “Voorheen was de politie de hofleverancier als het ging om informatie, nu krijgen we die ook van bijvoorbeeld buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA's), de Belastingdienst, inspectiediensten en medewerkers van het Waterschap. Desondanks moet er nog veel meer informatie-uitwisseling komen. Hierbij is echter ook informatie van burgers nodig. Zij lijken soms niet te worden getroffen, maar denk eens aan een wietkwekerij waarin brand uitbreekt. In zo'n geval raakt ondermijning de burger wel degelijk.”

Politiechef Ronald Weydema is het met Visser eens. “Mensen moeten niet accepteren dat dit in hun eigen omgeving gebeurt. Laat ook duidelijk zijn dat signalen die kunnen worden doorgegeven niet per se bewezen feiten hoeven te zijn. Elk signaal zal worden beoordeeld en vervolgens verder opgepakt. Mensen hoeven ook niet bang te zijn voor represailles, melden kan namelijk ook veilig via Meld Misdaad Anoniem. Wij krijgen dan alleen te horen wat de melder heeft doorgegeven, zijn of haar identiteit wordt absoluut niet geregistreerd.”

Vitale schakels
Niet alleen burgers zullen dit jaar explicieter worden aangesproken op hun verantwoordelijkheden. Visser: “We gaan ons ook richten op beroepsgroepen waarin mensen zitten die, al dan niet bewust, ondermijning soms faciliteren. Het gaat dan bijvoorbeeld om makelaars of notarissen die betrokken zijn bij de aan- en verkoop van panden. Zij vormen voor criminelen namelijk vitale schakels maar zijn zich hiervan niet altijd bewust.”

Volgens Visser is de Zeeuwse recreatiesector ook kwetsbaar. “We kennen het voorbeeld van Fort Oranje in Rijsbergen. Deze 'familiecamping' lijkt te zijn geworden tot een vrijplaats voor ciminelen. Elk recreatieterrein loopt in zekere zin dit risico. Komen op een camping steeds meer mensen die zich verschuilen, dan zakt zo'n camping af. Dit gebeurt in fases en je kunt elk recreatiepark indelen in één van die fasen.”

Privacy
Ondanks de samenwerking die overheidspartijen de afgelopen jaren ook in Zeeland hebben gevonden blijft één aspect wel altijd een moeilijke. “We hebben altijd te maken met de Wet Bescherming Persoonsgegevens”, zo legt Marco van Leeuwen van het Openbaar Ministerie uit. Van Leeuwen: “Dankzij convenanten kunnen we veel delen, maar zaken moeten wel eerst voorgelegd worden aan een speciale commissie.” Volgens Weydema is niets doen bovendien ook niet altijd een optie en moeten zaken daarom, wet of geen wet, soms toch gewoon gedeeld worden.